Filmgeschiedenis jaren 70
In de jaren zeventig ontstaat er een nieuwe lichting met filmmakers, een gevolg van de technologische ontwikkeling de televisie. Eind jaren zestig beginnen mensen volop tv te kijken, en vinden zo dus entertainment in hun woonkamer. Hollywood studio’s raakte hier onzeker door en introduceerde 70mm film en vergrootte het filmepos, een filmgenre dat zich focust op grootse en meeslepende verhalen en uitgebreide decors en kostuums. Dit stimuleerde de populariteit even, maar door grote uitgaven raakte Hollywood in de geldproblemen. Een goed voorbeeld hiervan is de bekende film Cleopatra uit 1963 waarbij er 44 miljoen dollar is uitgegeven, pas tien jaar later was dit geld terugverdient. Door deze film ging 20th century fox bijna failliet.
Vanwege het gebrek aan geld en fans hadden studio’s een dringende oplossing nodig. Jong en onbewezen talent mocht aan de slag met projecten waarvoor ze normaal gesproken nooit in aanmerking zouden komen. Deze projecten werden gemaakt met een heel klein budget, maar de regisseurs kregen in ruil hiervoor de volledige leiding. In 1968 werd de Hays code afgeschaft, dit was een lijst met regels waar de Amerikaanse films aan moesten voldoen. Door deze afschaffing kwamen er veel meer mogelijkheden voor de filmmakers, onder andere op het gebied van seks, geweld en diversiteit. Eind jaren zestig werden controversiële films zoals Bonnie & Clyde uitgebracht. Dit stimuleerde de aankoop naar de bioscoop enorm, onder het filmpubliek ontstond een nieuwe jongere lichting.
“It wasn’t that the films were better or the filmmakers were better, it was the audiences that were better. It was a time of social stress and audiences turned to artists for answers. What do you think about women’s rights? What do you think about the war? The moment that a society turns to artists for answers, great art will emerge. It’s just that simple. It just happens. Back then, movies were at the centre of the cultural conversation. Bonnie and Clyde was smack in the centre, so was The Godfather. Now today, a great number of younger people, my children for example, do not think that movies are important. When audiences don’t think movies are important, it’s very hard to make important movies. That’s the difference.”
~ Paul Schrader
De jonge filmmakers in Amerika werden in hun vrijheid ook geïnspireerd door twee stromingen vanuit Europa, Franse new wave en het neorealisme. Het Italiaanse neorealisme is een filmstroming ontstaan in 1943. Door de verwoestingen van de tweede wereldoorlog waren de Italiaanse studio’s verwoest en moesten filmmakers films maken zonder enig budget en zonder professionele acteurs. Dit leidde tot een beeld over de alledaagse man en de dagelijkse problemen. De films zijn extreem realistisch en de glamoureuze zijde van filmmaken is nergens te zien.
Franse new wave is ontstaan in 1950 in Frankrijk, in de stroming staat een grote afkeer voor het traditioneel filmmaken centraal. Binnen new wave werden vooral nieuwe manieren van editen, verhaallijnen en visuele stijlen ontdekt, maar er werd ook gefocust op de sociale en politieke gebeurtenissen van die tijd. De films waren erg onvoorspelbaar en daardoor stuk voor stuk origineel.
Moderne films met het jaren 70 gevoel
Zodiac 2007, David Fincher
Zodiac is een film in de setting van de jaren 70, over de daadwerkelijke Zodiac-moorden van San Francisco. De thematische en visuele esthetiek van de film schreeuwt het gevoel van de jaren 70. Door het feit dat de Zodiac Killer nooit is gevonden geeft Fincher heel veel ruimte en dubbelzinnigheid wat je ook in vele jaren 70 klassiekers ziet terug komen.
Het uitgestrekte verhaal, in combinatie met Finchers kenmerkende visuele bloeit, zorgen ervoor dat deze film doordrenkt is van de traditie van de meest intense film uit de jaren 70.
All The President's Men, een belangrijk model voor Fincher bij het maken van deze film, is een perfect voorbeeld - het verhaal gaat over Watergate, ja, maar het gaat ook over de impact die het nastreven van de waarheid heeft op de personages. Zodiac volgt hetzelfde speelboek, maar deze jagers krijgen hun prooi nooit te pakken.
Frances Ha 2013, Noah Baumbach
Frances Ha is een film zoals Manhattan van Woody Allen, de zwart-witfotografie geeft net als in Allens film een romantisch en glamoureus beeld. De Franse new wave komt hier ook sterk naar voren, door uitgebreide tracking shots die de hoofdrolspelers volgen op emotionele en intense momenten.
Er is een sterke focus op jonge vrouwen, waar Woody Allen ook wat van kan. De muzikale selectie van Frances Ha zijn verrassend, origineel en dapper, net zoals bijvoorbeeld Annie Hall, Manhattan en Stardust Memories van Allen.
A Most Violent Year 2014, J.C. Chandor
De criminele omgeving waarin A Most Violent Year zich afspeeld, is veel iconische films uit de jaren 70 maar al te bekend. De film is te vergelijken met de films van Sidney Lumet zoals, Serpico en Dog Day Afternoon, die door middel van hun gevoeligheid voor instituties de identiteit van hun decennium vormen.
In A Most Violent Year is de instelling het economische systeem zelf, dat het initiatief van de hoofdpersoon Abel beloont, maar de kwetsbaarheid van de twee keer beroofde chauffeur Julian bestraft.
The Godfather fungeert als een ander vergelijkingspunt met het uiterlijk van de film. Licht is zichtbaar aan de randen van het frame, en bijna altijd van achter de personages.
Mocht je er geen genoegen van krijgen. Hieronder nog een paar toppers waarin de jaren 70 stijl sterk naar voren komt:
Out of Sight 1997, Steven Soderbergh
Killing Them Softly 2012, Andrew Dominik
Killer Joe 2011, William Friedkin
Bringing Out the Dead 1999, Martin Scorsese
Sling Blade 1996, Billy Bob Thornton
Up In The Air 2009, Jason Reitman
Mud 2012, Jeff Nichols
Inherent Vice 2014, Paul Thomas Anderson
Bronnen: https://lwlies.com/interviews/paul-schrader-dog-eat-dog/
https://www.filmsite.org/70sintro.html
https://www.worldsupporter.org/en/chapter/41870-samenvatting-film-history-thompson-bordwell-deel-2
https://www.postproduktie.nl/film/film-historie.html
https://www.youtube.com/watch?v=9IMzMmtfI80
http://www.tasteofcinema.com/2016/15-great-post-70s-movies-that-evoke-the-1970s-style/